ID.nl logo
Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost
© larisikstefania - stock.adobe.com
Huis

Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost

Onder de grond in de tuin zijn er allerlei diertjes. Je ziet ze niet allemaal met het blote oog, maar ze zijn erg belangrijk in je tuin. Ze zetten namelijk afgestorven planten om tot stoffen voor je andere planten in de tuin om te groeien. Wanneer de aarde van je tuin te weinig plantmateriaal of compost heeft, eten deze diertjes levende planten op. Daarom is het belangrijk om je tuin te voorzien van een rijke laag compost. Compost (humus) kun je zelf maken, door een composthoop te maken in je tuin.


Na het lezen van dit artikel weet je: Hoe je een compostbak maakt | Wat er op de composthoop mag en wat niet | Hoe lang het duurt voordat de hoop composteert | Wat een composthoop nodig heeft | Slimme tips en tricks voor jouw composthoop

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren: tips voor het hele jaar buiten bezig


Hoe maak je een compostbak?

Een compostbak moet een open constructie zijn, waar de lucht aan alle kanten van de hoop erbij kan. Door voldoende zuurstof rot de composthoop niet. Maak je compostbak niet te dicht bij het terras, maar liever in een hoekje van de tuin waar halfschaduw is, zodat de composthoop ook in de zomer een beetje vochtig blijft. Zorg ook dat er beschutting is, zoals een boom. Een beetje water dat in de compostbak valt is niet erg, maar door te veel water ontstaat er zuurstofgebrek in de composthoop. Je kunt een kant-en-klare compostbak kopen, of er eentje zelf maken. Een compostbak maak je van gaas, pallets of van een oude vuilnisbak. De compostbak moet minimaal 1,5 meter breed, lang en hoog zijn.

➡️ Een compostbak maken van gaas

Voor het maken van een compostbak van gaas heb je tuinpalen, gaas en binddraad nodig. Qua gereedschap houd je een spade, kniptang en voorhamer bij de hand. Je slaat eerst de palen in de grond op de vier hoeken waar je de compostbak wilt. Vervolgens maak je gleuven aan de achterkant en zijkanten van 15 centimeter diep tussen de palen. Het gaas maak je met binddraad vast rondom de palen, waarbij je de onderkant van het gaas in de gleuven laat vallen. Je hebt de keuze om de voorkant van de compostbak open te laten of af te sluiten met gaas.

➡️ Een compostbak maken van oude pallets

Heb je nog ergens oude pallets liggen? Maak daar dan een compostbak van. Je hebt vier pallets nodig die even hoog zijn, 2 scharnieren, houtschroeven, een grendel met oogje en 4 hoekijzers. Met een schroefboormachine schroef je de pallets met hoekijzers aan elkaar om de zijkanten en achterkant te maken. Zet aan elke onder- en bovenkant een hoekijzer vast. De laatste pallet bevestig je aan de voorkant met scharnieren en een grendel, zodat de compostbak een deur heeft die je open en dicht doet.

©airborne77 - stock.adobe.com

➡️ Een compostbak maken van een oude vuilnisbak

Van een oude vuilnisbak kun je makkelijk een kleinere compostbak maken, voor op het balkon bijvoorbeeld. Je hebt alleen nog een boor nodig om in de vuilnisbak veel gaten te boren in de zijkanten en de onderkant. Zet de vuilnisbak op een verhoging, waardoor er ook zuurstof bij de onderkant van de bak komt.

Wat je wel en niet op de composthoop mag gooien

Je mag niet alles wat je normaal gesproken in de gft-bak gooit op de composthoop gooien. Hieronder vind je een handig schema wat je wel en niet op de composthoop mag gooien. Zorg dat de hoop gevarieerd is, door zowel vochtige als droge materialen erop te gooien. Net als slappe en stevige, grove en fijne materialen. Een goede balans tussen koolstofrijke materialen, zoals snoeihout, bladeren, zaagsel en stro en stikstofrijke materialen, zoals gras, tuinafval en mest is belangrijk.

✅ Dit mag wel op de composthoop❌ Dit mag niet op de composthoop
Aardappelschillen (met mate)Botten
Bagger uit de vijver of een plastic regengootBagger uit een zinken regengoot of de sloot
Bladeren (meng het wel goed met de rest van de hoop)Brood
Fruitresten en schillen (met mate)Verwarmde (gekookt, gebakken) etensresten
Coniferen, dennennaalden en hulstblad (meng het wel goed met de rest van de hoop)Broodbeleg
Pindadoppen, noten en pittenHoutskool
EierschalenKaas (ook niet de korsten)
Fijngemalen hout en takkenPapier
Gras (meng het wel goed met de rest van de hoop)De stofzuigerzak (ook niet de inhoud)
As van hout (wel goed mengen met de rest van de hoop)Resten en as van sigaretten
Koffiedik, koffiefilters en theebladerenTheezakjes en koffiepads
Duiven- konijnenpoep of ander poep van kleine plantenetersMensen-, katten- en hondenpoep
Groenteschillen, het loof of de stronken (ongekookt)Vet
Onkruid (met mate)Zieke planten
Stro en zaagsel (met mate)Kattenbakkorrels
Organische plantenpotten van kokosvezels of olifantsgrasWol
Verlepte bloemen en kamerplanten (met mate)Graten van vis
Tuinaarde (met mate)Watten
Potgrond (met mate)Oude lappen
Turfmolm (met mate)Composteerbare kunststof
Zand (met mate)Vlees
KeukenpapierGraszoden

Zo lang duurt het om compost te maken

Begin het liefst in de lente al met het maken van een composthoop. In de lente werken wormen en andere beestjes efficiënter dan in de winter. Wanneer je de composthoop maakt in de lente, heb je na een half jaar compost. Schep de hoop ieder jaar goed om en verspreid in het voorjaar de compost over de grond. Begin je pas in de herfst met je composthoop? Reken er dan op dat de hoop pas na een jaar geschikt is als humus voor je tuin.

Dit heeft een composthoop nodig

Een composthoop heeft ten eerste variatie nodig. Als je er vaak een bepaald soort afval op gooit, composteert de hoop minder goed. Daarnaast is de temperatuur ook erg belangrijk. Vanbinnen moet de composthoop 60 °C zijn. Hierdoor ontstaan er geen schadelijke ziektekiemen in je composthoop. Te warm is ook weer niet goed, omdat dan bepaalde bestanddelen sterven. Wil je het composteerproces versnellen? Leg dan wat kant-en-klare humus onderop de composthoop. Hierdoor verspreid je de benodigde bestanddelen sneller.

Het is ook belangrijk dat je een juiste mix krijgt aan droge en vochtige lagen. Breng daarom als bodem eerst een laag van 20 centimeter aan van gras, verwelkte bloemen, klein houtafval, stro, houtwol en plantenkluiten met wat aarde. Leg er nu een laagje van 5 centimeter op van kant-en-klare humus of tuinaarde. En nu kun je beginnen met het weggooien van materialen die je op de composthoop mag gooien. Werk hierbij in lagen van organisch afval en groen afval, kleine takken en stro. Qua vochtigheid moet de composthoop vanbinnen aanvoelen als een uitgeknepen spons.

©larisikstefania - stock.adobe.com

Meer tips & tricks

  • Maak geen composthoop op stenen, beton, asfalt of folie, tenzij je een kant-en-klaar systeem hebt gekocht.
  • Meng elke drie maanden de lagen van de composthoop door elkaar. Hierdoor ventileert de hoop.
  • Van rijpe compost kun je zelf mest maken. Doe een schep compost in een emmer met water, meng alles goed door en wacht tot het zware materiaal naar de bodem van de emmer zinkt. De vloeistof verspreid je met een gieter over de planten.
  • Maak de compostbak niet te dicht bij de tuin of het huis van de buren (of je eigen huis of terras); de hoop gaat namelijk ruiken.
  • Compost kan zó heet worden dat het vlam vat. Dit voorkom je door niet te veel gras en hooi op de hoop te doen.
  • In de zomer kan de hoop te droog worden. Geef de hoop dan met een gieter zo nu en dan een scheutje water.
  • Doe geen compost op planten die een zure grond nodig hebben, zoals de rododendron en azalea.
  • Meng 50% compost met 50% tuinaarde om plantenbakken te voorzien van compost.
  • Breng bij sierstruiken een laag van 3 centimeter compost aan en meng deze laag met de tuinaarde.

▼ Volgende artikel
Een Linux-distro testen? Met VirtualBox doe je het veilig
© Andreas Prott - stock.adobe.com
Huis

Een Linux-distro testen? Met VirtualBox doe je het veilig

Twijfel je of je een bepaalde Linux-distributie wilt installeren? Test dit besturingssysteem dan eerst eens grondig met een virtuele computer. Dat is lekker vrijblijvend, want hiermee staat de distributie nog niet daadwerkelijk op je pc of laptop. Het gratis programma VirtualBox biedt voor zo’n beetje elk hedendaags besturingssysteem een veilige (test)omgeving. Zo speel je zorgeloos met Ubuntu, Linux Mint of CachyOS.

In dit artikel laten we zien hoe je Linux-distro’s veilig en vrijblijvend uitprobeert met VirtualBox:

  • Download het Linux-installatiebestand vanaf een officiële bron
  • Installeer VirtualBox op Windows, macOS of Linux
  • Open VirtualBox en kies voor de basismodus om eenvoudig te beginnen
  • Maak een nieuwe virtuele machine aan en wijs een map toe voor opslag
  • Koppel het gedownloade iso-bestand van je Linux-distro aan de virtuele machine
  • Wijs voldoende RAM en processorkernen toe en bepaal de maximale opslagcapaciteit van je virtuele Linux-schijf
  • Start de virtuele computer en doorloop de Linux-installatie
  • Log in, verken het systeem en installeer extra software via Programmabeheer
  • Beheer hardware en invoerapparaten via de statusbalk onder in VirtualBox
  • Verwijder ongewenste distro’s met een paar muisklikken

Voor welke versie je uiteindelijk ook kiest: Essentiële software voor elke Linux-gebruiker

De installatie van een besturingssysteem op een computer is behoorlijk ingrijpend. Ben je nog niet helemaal zeker van je zaak, dan kun je daarom beter even wachten. Misschien weet je ook nog niet precies welke Linux-distributie je wilt gebruiken. Het zijn er ook zoveel.

Een virtuele computer is een doeltreffende methode om een of meerdere besturingssystemen onbekommerd uit te proberen. Vind je een bepaalde distro (variant) niets? Geen probleem, want met een paar muisklikken verwijder je deze Linux-telg van het systeem. Op naar de volgende!

Virtuele computer

Een computer binnen een computer. Zo laat een virtuele machine zich het beste omschrijven. Hierbij bootst gespecialiseerde software de eigenschappen van een fysieke computer precies na. Binnen de veilige grenzen van dit programma voer je de installatie van het door jou gekozen besturingssysteem uit. Na afloop start je de virtuele computer op. Het virtualisatieprogramma zorgt ervoor dat deze ‘namaak-pc’ met alle hardware kan communiceren, zoals het beeldscherm, de muis en het toetsenbord.

VirtualBox toont de Linux-distributie in een apart programmavenster van het huidige besturingssysteem, zoals Windows of macOS. Loopt de virtuele computer vast, dan heeft dat geen vervelende gevolgen. De host-pc en de virtuele machine werken namelijk onafhankelijk van elkaar.

Linux Mint op een virtuele computer met op de achtergrond het bureaublad van Windows.

Linux-distributie ophalen

Voordat je een besturingssysteem gaat virtualiseren, heb je eerst een installatiebestand nodig. Dat kun je gratis downloaden. Bekende namen zijn onder meer Ubuntu, MX Linux, CachyOS en Linux Mint. In dit artikel gaan we aan de slag met de laatstgenoemde distro. Volgens de informatieve website https://distrowatch.com is dit momenteel het populairste besturingssysteem met bouwstenen van Linux.

Linux Mint is in verschillende versies beschikbaar. Voor alledaags gebruik raden we de Cinnamon Edition aan. Die is gebruiksvriendelijk en heeft een fraaie vormgeving. Verder zijn er al redelijk wat programma’s in het besturingssysteem aanwezig, zodat je meteen aan de slag kunt. Ga naar de downloadpagina van Linux Mint Cinnamon Edition en klik op een downloadlink van een Nederlandse of Belgische server. Je slaat het iso-bestand van circa 3 GB vervolgens op.

VirtualBox installeren

Voor het virtualiseren van besturingssystemen is VirtualBox bij uitstek geschikt. Deze Nederlandstalige freeware heeft diverse voorgekauwde instellingen voor bekende Linux-distributies in huis, zodat je de boel relatief makkelijk aan de praat krijgt. Bovendien verschijnen er om de haverklap nieuwe versies van dit programma. Hierdoor kan VirtualBox met vrijwel alle besturingssystemen en hardware overweg.

Het maakt eigenlijk niet uit welke host-pc je gebruikt, want het programma ondersteunt systemen met Windows, macOS en Linux. Ga naar www.virtualbox.org/wiki/downloads en kies de versie die je nodig hebt. In dit artikel gaan we aan de slag met het installatiebestand van Windows. Klik in dat geval op Windows hosts en open vervolgens het exe-bestand. De installatie heeft weinig om het lijf. Doorloop de verschillende stappen en ga hierbij akkoord met de licentievoorwaarden. Verder laat je alle overige opties ongewijzigd. Na afloop start je het programma op.

VirtualBox is voor een heleboel besturingssystemen beschikbaar.

Beginner of ervaren?

Als het goed is komt het programmavenster VirtualBox Manager tevoorschijn. Hierin kun je een of meerdere virtuele computers aanmaken. Bepaal in het startvenster of je de Basismodus of Expertmodus van de freeware wilt activeren. We adviseren nieuwe gebruikers om te kiezen voor de basismodus. Hierbij worden diverse geavanceerde opties verborgen. Overigens kun je op elk moment overgaan op de expertmodus. Navigeer hiervoor naar Bestand / Voorkeuren en klik op het tabblad Expert.

De Basismodus verbergt ingewikkelde functies van VirtualBox die de meesten toch niet gebruiken.

Bestand toewijzen

Je creëert nu eerst een verse virtuele computer. Klik achtereenvolgens op Machine / Nieuw om een soort stappenplan te openen. Bedenk eerst een logische naam, zoals die van het besturingssysteem. Kies achter Map de bestandslocatie waarin VirtualBox alle data van de virtuele machine bewaart. Het is belangrijk dat deze map voldoende vrije schijfruimte bevat. Klik op het uitrolmenu en vervolgens op Andere om de juiste map aan te wijzen.

Verder selecteer je bij ISO-image het eerder gedownloade installatiebestand van de Linux-distributie. Klik hiervoor wederom op het uitrolmenu en kies Andere. Op basis van het toegevoegde iso-bestand vult VirtualBox waarschijnlijk de resterende velden Type, Subtype en Versie in. Zo niet, dan selecteer je zelf de juiste gegevens van het besturingssysteem. Mogelijk vult VirtualBox deze velden trouwens in met een andere Linux-distributie, maar dat is in veel gevallen niet erg. Vink tot slot de optie Overslaan installatie zonder toezicht aan. Je kunt dan zelf de gewenste instellingen van de virtuele computer kiezen. Klik op Volgende.

Koppel het installatiebestand van de Linux-distributie aan de virtuele computer.

Geheugen en processor

In de volgende stap ga je systeemkracht aan de virtuele computer toewijzen. Gebruik de schuifknop achter Basisgeheugen om een bepaalde hoeveelheid werkgeheugen aan het virtuele systeem te koppelen. Wees hiermee voorzichtig. Geheugen dat je ‘weggeeft’ is per slot van rekening niet meer voor de fysieke computer beschikbaar. Linux Mint vereist slechts 2 GB RAM (2048 MB), maar voor een soepele werking kun je beter iets meer toewijzen.

Je koppelt ook een aantal processorkernen aan de virtuele computer. Hierbij geldt hetzelfde als bij het werkgeheugen. Wees niet te scheutig met het toekennen van processorkernen, zodat de host-pc voldoende rekenkracht kan aanspreken. Klik op Volgende.

Denk goed na met hoeveel werkgeheugen en processorkernen je de virtuele computer uitrust.

Schijfgrootte bepalen

Net als een echte pc of laptop heeft een virtuele computer eveneens een opslagdrager nodig. Hierop ga je dadelijk Linux Mint of een andere zelfgekozen Linux-distributie installeren. Je regelt dat door een virtuele schijf aan te maken. Bepaal met de schuifknop de benodigde opslagcapaciteit. Voor Linux Mint moet je minimaal 20 GB reserveren. Ben je van plan om flink wat programma’s te installeren en/of eigen data te bewaren? Wijs dan voor de zekerheid iets meer schijfgrootte toe. Houd er rekening mee dat VirtualBox de virtuele schijf in de map bewaart die je in de paragraaf Installatiebestand toewijzen hebt gekozen. Overigens komt de omvang van de virtuele schijf overeen met de opgeslagen gegevens. De schijfgrootte neemt dus geleidelijk toe tot het ingestelde maximum. Klik op Volgende / Afmaken. De nieuwe virtuele computer verschijnt nu in het linkermenu van VirtualBox Manager.

Linux Mint heeft aan 25 GB opslagcapaciteit ruimschoots voldoende.

Instellingen virtuele computer

Je hebt tijdens het aanmaken van een virtuele computer diverse instellingen gekozen. Nuttig om te weten is dat je veel zaken naderhand nog kunt wijzigen. Klik hiervoor op Machine / Instellingen. Je gebruikt de rubrieken aan de linkerkant om een bepaalde instelling te vinden. Zo kies je achteraf bijvoorbeeld een andere naam. Merk je dat de virtuele machine traag reageert? Wijs in dat geval bij het onderdeel Systeem optioneel meer werkgeheugen en processorkernen toe. Je bewaart eventuele wijzigingen met OK. Bedenk goed dat je alleen instellingen kunt wijzigen wanneer de virtuele machine is uitgeschakeld.

Je kunt op elk moment de instellingen van een virtuele computer aanpassen.

Virtuele computer starten

Het is nu eindelijk tijd om de virtuele computer in te schakelen. Klik bovenaan in de werkbalk op Starten. VirtualBox gedraagt zich nu als een echte computer. Je gebruikt de muis en het toetsenbord gewoon zoals je dat van elke reguliere pc of laptop gewend bent. Klik achter de meldingen Muis-integratie en Automatisch het toetsenbord afvangen op de kruisjes.

In ons voorbeeld komt na even wachten het installatiescherm van Linux Mint tevoorschijn. De optie Start Linux Mint is al geselecteerd. Druk op Enter. Je komt daarna in de zogeheten liveweergave van het besturingssysteem terecht. Snuffel hier eventueel alvast even rond. Uiteraard kun je ook meteen met de installatie beginnen. Dubbelklik dan op het pictogram Install Linux Mint.

De installatie van een besturingssysteem werkt bij een virtuele machine exact hetzelfde als bij een normale pc.

Besturingssysteem installeren

De installatieprocedure van elke bekende Linux-distributie is in grote lijnen hetzelfde. In dit artikel bespreken we de stappen bij een verse installatie van Linux Mint (Cinnamon Edition). Selecteer Nederlands in de taallijst en kies Verder. Bepaal nu welke toetsenbordindeling je wilt gebruiken. De standaardwaarden voldoen voor de meeste mensen prima.

In het volgende venster vink je naar eigen inzicht Multimedia-codecs installeren aan. Deze optie komt vooral van pas wanneer je in Linux Mint video’s gaat afspelen. Check in het volgende venster of de optie Wis schijf en installeer Linux Mint is geselecteerd. Bevestig vervolgens met Installeer nu / Verder. Wijzig zo nodig de regio en klik nogmaals op Verder.

Je vult in het laatste scherm een naam, computernaam, gebruikersnaam en wachtwoord (tweemaal) in. VirtualBox geeft aan wanneer je een sterk wachtwoord hebt verzonnen. Geen zin om dat telkens in te vullen? Selecteer dan de optie Automatisch aanmelden en sluit af met Verder. De installatie kan best een tijdje duren! Klik als laatste op Nu herstarten en druk op Enter.

Na enkele stappen installeer je Linux Mint daadwerkelijk op de virtuele computer.

Linux Mint verkennen

Zodra Linux Mint voor de eerste keer opstart, log je zo nodig in met een gebruikersnaam en wachtwoord. Je ziet eerst een welkomstvenster. Neem die vrijblijvend door en leer zo alvast wat functies van het besturingssysteem kennen. Het is slim om het vinkje voor Toon dit dialoogvenster bij het opstarten even weg te halen, want anders krijg je het telkens te zien. Sluit het welkomstvenster via het kruisje.

Zoals je wellicht al van Windows gewend bent, heeft Linux Mint ook een startmenu. Dat open je met de knop helemaal links van de taakbalk. Hierin kom je diverse bekende programma’s tegen. Gebruik bijvoorbeeld Firefox en Mozilla Thunderbird respectievelijk voor internet en e-mail. Daarnaast zijn er onder meer een rekenprogramma, tekstverwerker en tekentool van LibreOffice ingebakken. Vanzelfsprekend kun je naar hartenlust extra programma’s installeren. Ga in het startmenu naar Beheer / Programmabeheer en ontdek welke tooltjes er allemaal beschikbaar zijn.

In Programmabeheer zijn onder andere toepassingen als WhatsApp (Whatsie), Spotify en Dropbox te vinden.

Resolutie wijzigen

Misschien ben je niet tevreden met de schermresolutie van de virtuele computer, en wil je deze verhogen of juist verlagen? Klik met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad van Linux Mint en kies Scherminstellingen. Selecteer in het uitrolmenu achter Resolutie een andere waarde. Wanneer je met Toepassen / Wijzigingen behouden bevestigt, past VirtualBox meteen zijn venstergrootte aan.

Verhoog de resolutie wanneer je in een groter VirtualBox-venster wilt werken.

Statusbalk

Helemaal onder in VirtualBox bevindt zich een smalle statusbalk. Die is belangrijk, want hierin kun je diverse instellingen van de virtuele computer beheren. Zweef met de muisaanwijzer boven een pictogram om de bijbehorende gegevens te tonen. Klik met de rechtermuisknop wanneer je een bepaalde instelling wilt wijzigen. Op deze manier activeer je bijvoorbeeld de microfoon van een laptop, wijzig je de schaalgrootte van het scherm en switch je tussen aangesloten usb-apparaten.

Helemaal rechts van de statusbalk vind je de zogeheten hosttoets. Zitten de muis en het toetsenbord ‘opgesloten’ in de virtuele machine, terwijl je iets op de fysieke pc of laptop wilt doen? Druk dan op deze hosttoets. Normaal gesproken is dat de rechter Ctrl-toets. Gebruik je de statusbalk nooit? Je kunt het onderdeel dan net zo goed verbergen. Klik erop met de rechtermuisknop en zet de optie Toon statusbalk uit.

VirtualBox Extension Pack

Onder de noemer VirtualBox Extension Pack is er ook een uitbreiding voor het virtualisatieprogramma beschikbaar. Die kunnen particulieren gratis installeren. Deze uitbreiding ondersteunt onder meer het gebruik van een webcam en het versleutelen van schijven. Daarnaast bevat het Extension Pack een functie om een virtuele machine met een andere computer op afstand te beheren. Ga eerst naar www.virtualbox.org/wiki/downloads om het uitbreidingspakket te downloaden. Ga in VirtualBox Manager daarna naar Bestand / Tools / Extensiepakket Manager en selecteer via Installeren het zojuist gedownloade bestand. Klik tot slot op Installeer / Ik ga akkoord.

Verwijderen

Je kunt op de virtuele computer doen wat je wilt. Je handelingen leiden tenslotte niet tot (softwarematige) schade aan de host-pc. Ben je uitgespeeld? Je doet een virtuele computer eenvoudig van de hand. Sluit de virtuele pc eerst netjes af en klik daarna in VirtualBox Manager met de rechtermuisknop op de naam van de virtuele computer. Kies Verwijderen / Wis alle bestanden.

Met drie muisklikken verwijder je een besturingssysteem uit VirtualBox.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Betere foto's met je smartphone? 5 fouten die je nooit moet maken! (Plus: de beste camera-smartphones 2025)
© FotografiePatrickZanker
Huis

Betere foto's met je smartphone? 5 fouten die je nooit moet maken! (Plus: de beste camera-smartphones 2025)

Steeds meer mensen gebruiken hun smartphone als enige camera. Logisch: je hebt 'm altijd bij je, de kwaliteit is flink verbeterd en met één tik deel je je foto meteen. Toch valt het resultaat in de praktijk vaak tegen. Slechte belichting, wazige opnames of vertekende beelden komen vaker voor dan je denkt. Gelukkig kun je dat makkelijk voorkomen, zonder dure apps of ingewikkelde instellingen.

Wie leert om slimmer om te gaan met de camerafunctie van zijn telefoon, maakt simpelweg mooiere foto's. Voor je vakantie, je kinderen, een avondje uit of een product dat je op Marktplaats wilt zetten. In dit artikel lees je waar het vaak misgaat bij smartphonefotografie en vooral: hoe je die fouten voorkomt.

Waarom smartphonefoto's vaak tegenvallen

Smartphones zijn slim, maar niet feilloos. Zeker bij lastig licht of als je iets snel wilt vastleggen, maakt de camera keuzes die niet altijd de beste zijn. Denk aan overbelichte luchten, fletse gezichten of onscherpe details. Dat komt doordat de automatische stand van je smartphone vaak te generiek is. En omdat je zelf misschien niet altijd de tijd neemt om bewust te fotograferen.

Ook de manier waarop je de telefoon vasthoudt, hoeveel licht er is en zelfs of je de lens schoon hebt gemaakt, heeft invloed op het resultaat. Hieronder zie je welke fouten je zoveel mogelijk moet zien te vermijden – en wat je wél kunt doen voor de beste smartphonefoto's!

❌ Altijd inzoomen met je vingers

Je kent het wel: je ziet iets moois op afstand en knijpt met je vingers op het scherm om in te zoomen. Handig, maar helaas ook funest voor de beeldkwaliteit. Bij de meeste smartphones gaat het hier om digitale zoom. Dat betekent: het beeld wordt softwarematig vergroot en de kwaliteit gaat flink omlaag. Details verdwijnen, het beeld wordt korrelig of onscherp, en wat overblijft lijkt eerder op een screenshot dan op een scherpe foto.

➡️ Wil je een onderwerp dichterbij halen? Probeer fysiek dichter naar het object toe te lopen. En als dat niet kan, maak de foto op normale afstand en snijd 'm later bij. Je houdt dan meer controle over de scherpte.

❌ Recht tegen het licht in fotograferen zonder HDR

Fotografeer je buiten met de zon achter je onderwerp, dan krijg je vaak een silhouet of een uitgebleekte lucht. Zeker bij mensen zie je dan alleen donkere gezichten terwijl de achtergrond overbelicht is. HDR (High Dynamic Range) zorgt ervoor dat de telefoon meerdere foto's met verschillende belichtingen combineert tot één goed gebalanceerd beeld. Zo worden details in zowel lichte als donkere delen behouden.

➡️ Veel smartphones schakelen HDR automatisch in, maar controleer dit liever handmatig. Zie je een overbelicht beeld op het scherm? Tik dan op het onderwerp zodat de belichting zich aanpast, of gebruik de schuif om het licht iets te temperen.

©StudioPN - stock.adobe.com

❌ Altijd rechtop fotograferen – ook bij landschappen

Onze telefoons houden we bijna altijd verticaal vast, en dus is het logisch dat veel mensen ook zo fotograferen. Dat is prima voor portretten of een enkel object, maar voor landschappen, architectuur of groepsfoto's mis je dan veel beeld. In horizontale stand kun je meer van de omgeving vastleggen en ziet de compositie er vaak natuurlijker uit. Zeker als je later de foto op een computerscherm of televisie bekijkt, valt een verticale uitsnede ineens erg krap.

➡️ Wen jezelf aan om je telefoon even te draaien als het beeld daarom vraagt. Je zult merken dat je foto's meteen sterker ogen.

❌ De lens vergeten schoon te maken

Het lijkt een open deur, maar wordt toch vaak vergeten: de lens schoonmaken. Smartphones zitten in je broekzak, jaszak of tas, en komen daarbij in aanraking met stof, vet, vezels en vingers. Dat zie je niet altijd op het scherm, maar het effect is wel zichtbaar op je foto: een waas, vlekken of een doffe gloed. Vooral in tegenlicht wordt dat snel storend.

➡️ Gebruik een zachte microvezeldoek (zoals een brillendoekje) of desnoods een schone hoek van je kleding om de lens voorzichtig schoon te wrijven. Even vegen voor elke foto kan het verschil maken tussen een matige en een heldere opname.

©Kicking Studio

❌ Te veel vertrouwen op portretmodus

De portretmodus van je smartphone simuleert scherptediepte door de achtergrond kunstmatig te vervagen. Op het eerste gezicht ziet dat er mooi uit, maar in de praktijk gaat het vaak mis. Haren worden half weggesneden, brillen krijgen rare randen, en objecten die nét buiten het middelpunt vallen, vervagen mee. Het effect lijkt professioneel, maar is het meestal niet.

➡️ Gebruik portretmodus dus alleen als je ziet dat het goed werkt. Twijfel je? Maak dan dezelfde foto ook zonder deze functie, zodat je achteraf kunt kiezen. Bij detailrijke scènes of meerdere personen in beeld is de gewone fotostand vaak betrouwbaarder.


Top 5 camera-smartphones 2025

1. Samsung Galaxy S25 Ultra

Deze smartphone staat volgens veel experts bovenaan als beste camera-phone van 2025. Hij heeft een indrukwekkende camera-configuratie: 200 MP hoofdcamera, 50 MP ultrabreedhoek, en twee telefoto-objectieven, gecombineerd met een krachtige AI-beeldverwerking en uitstekende zoommogelijkheden. Lees hier onze Samsung Galaxy S25 Ultra review.

2. Apple iPhone 16 Pro / Pro Max

De iPhone 16 Pro(reeks) blinkt uit in natuurlijke kleuren, scherpe telefoto-opnames en professionele videomogelijkheden zoals 4K‑120fps slow‑motion. Lees hier onze iPhone 16 Pro review.

3. OnePlus 13

Volgens veel reviewers biedt de OnePlus 13 uitgebalanceerde kleuren, heldere details en snelle autofocus bij actie- en macro-opnamen. Lees hier onze OnePlus 13 review.

4. Google Pixel 9 Pro

De Pixel 9 Pro combineert uitstekende fotokwaliteit – met name bij macro, zoom en bewerking – dankzij de Tensor G4-chip en krachtige AI‑features. De gezaghebbende Amerikaanse site Tom's Guide plaatst hem als beste Android-camera na de S25 Ultra. Lees hier onze  Google Pixel 9 Pro XL review.

5. Xiaomi 15 Ultra

Testers van TechRadar prijzen de Xiaomi 15 Ultra – met 1‑inch sensor en Leica-lenzen – als een van de beste cameratelefoons ooit getest. Vooral de beeldkwaliteit en professionele lenskwaliteit vallen op. Lees hier onze Xiaomi 15 Ultra review.