ID.nl logo
Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost
© larisikstefania - stock.adobe.com
Huis

Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost

Onder de grond in de tuin zijn er allerlei diertjes. Je ziet ze niet allemaal met het blote oog, maar ze zijn erg belangrijk in je tuin. Ze zetten namelijk afgestorven planten om tot stoffen voor je andere planten in de tuin om te groeien. Wanneer de aarde van je tuin te weinig plantmateriaal of compost heeft, eten deze diertjes levende planten op. Daarom is het belangrijk om je tuin te voorzien van een rijke laag compost. Compost (humus) kun je zelf maken, door een composthoop te maken in je tuin.


Na het lezen van dit artikel weet je: Hoe je een compostbak maakt | Wat er op de composthoop mag en wat niet | Hoe lang het duurt voordat de hoop composteert | Wat een composthoop nodig heeft | Slimme tips en tricks voor jouw composthoop

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren: tips voor het hele jaar buiten bezig


Hoe maak je een compostbak?

Een compostbak moet een open constructie zijn, waar de lucht aan alle kanten van de hoop erbij kan. Door voldoende zuurstof rot de composthoop niet. Maak je compostbak niet te dicht bij het terras, maar liever in een hoekje van de tuin waar halfschaduw is, zodat de composthoop ook in de zomer een beetje vochtig blijft. Zorg ook dat er beschutting is, zoals een boom. Een beetje water dat in de compostbak valt is niet erg, maar door te veel water ontstaat er zuurstofgebrek in de composthoop. Je kunt een kant-en-klare compostbak kopen, of er eentje zelf maken. Een compostbak maak je van gaas, pallets of van een oude vuilnisbak. De compostbak moet minimaal 1,5 meter breed, lang en hoog zijn.

➡️ Een compostbak maken van gaas

Voor het maken van een compostbak van gaas heb je tuinpalen, gaas en binddraad nodig. Qua gereedschap houd je een spade, kniptang en voorhamer bij de hand. Je slaat eerst de palen in de grond op de vier hoeken waar je de compostbak wilt. Vervolgens maak je gleuven aan de achterkant en zijkanten van 15 centimeter diep tussen de palen. Het gaas maak je met binddraad vast rondom de palen, waarbij je de onderkant van het gaas in de gleuven laat vallen. Je hebt de keuze om de voorkant van de compostbak open te laten of af te sluiten met gaas.

➡️ Een compostbak maken van oude pallets

Heb je nog ergens oude pallets liggen? Maak daar dan een compostbak van. Je hebt vier pallets nodig die even hoog zijn, 2 scharnieren, houtschroeven, een grendel met oogje en 4 hoekijzers. Met een schroefboormachine schroef je de pallets met hoekijzers aan elkaar om de zijkanten en achterkant te maken. Zet aan elke onder- en bovenkant een hoekijzer vast. De laatste pallet bevestig je aan de voorkant met scharnieren en een grendel, zodat de compostbak een deur heeft die je open en dicht doet.

©airborne77 - stock.adobe.com

➡️ Een compostbak maken van een oude vuilnisbak

Van een oude vuilnisbak kun je makkelijk een kleinere compostbak maken, voor op het balkon bijvoorbeeld. Je hebt alleen nog een boor nodig om in de vuilnisbak veel gaten te boren in de zijkanten en de onderkant. Zet de vuilnisbak op een verhoging, waardoor er ook zuurstof bij de onderkant van de bak komt.

Wat je wel en niet op de composthoop mag gooien

Je mag niet alles wat je normaal gesproken in de gft-bak gooit op de composthoop gooien. Hieronder vind je een handig schema wat je wel en niet op de composthoop mag gooien. Zorg dat de hoop gevarieerd is, door zowel vochtige als droge materialen erop te gooien. Net als slappe en stevige, grove en fijne materialen. Een goede balans tussen koolstofrijke materialen, zoals snoeihout, bladeren, zaagsel en stro en stikstofrijke materialen, zoals gras, tuinafval en mest is belangrijk.

✅ Dit mag wel op de composthoop❌ Dit mag niet op de composthoop
Aardappelschillen (met mate)Botten
Bagger uit de vijver of een plastic regengootBagger uit een zinken regengoot of de sloot
Bladeren (meng het wel goed met de rest van de hoop)Brood
Fruitresten en schillen (met mate)Verwarmde (gekookt, gebakken) etensresten
Coniferen, dennennaalden en hulstblad (meng het wel goed met de rest van de hoop)Broodbeleg
Pindadoppen, noten en pittenHoutskool
EierschalenKaas (ook niet de korsten)
Fijngemalen hout en takkenPapier
Gras (meng het wel goed met de rest van de hoop)De stofzuigerzak (ook niet de inhoud)
As van hout (wel goed mengen met de rest van de hoop)Resten en as van sigaretten
Koffiedik, koffiefilters en theebladerenTheezakjes en koffiepads
Duiven- konijnenpoep of ander poep van kleine plantenetersMensen-, katten- en hondenpoep
Groenteschillen, het loof of de stronken (ongekookt)Vet
Onkruid (met mate)Zieke planten
Stro en zaagsel (met mate)Kattenbakkorrels
Organische plantenpotten van kokosvezels of olifantsgrasWol
Verlepte bloemen en kamerplanten (met mate)Graten van vis
Tuinaarde (met mate)Watten
Potgrond (met mate)Oude lappen
Turfmolm (met mate)Composteerbare kunststof
Zand (met mate)Vlees
KeukenpapierGraszoden

Zo lang duurt het om compost te maken

Begin het liefst in de lente al met het maken van een composthoop. In de lente werken wormen en andere beestjes efficiënter dan in de winter. Wanneer je de composthoop maakt in de lente, heb je na een half jaar compost. Schep de hoop ieder jaar goed om en verspreid in het voorjaar de compost over de grond. Begin je pas in de herfst met je composthoop? Reken er dan op dat de hoop pas na een jaar geschikt is als humus voor je tuin.

Dit heeft een composthoop nodig

Een composthoop heeft ten eerste variatie nodig. Als je er vaak een bepaald soort afval op gooit, composteert de hoop minder goed. Daarnaast is de temperatuur ook erg belangrijk. Vanbinnen moet de composthoop 60 °C zijn. Hierdoor ontstaan er geen schadelijke ziektekiemen in je composthoop. Te warm is ook weer niet goed, omdat dan bepaalde bestanddelen sterven. Wil je het composteerproces versnellen? Leg dan wat kant-en-klare humus onderop de composthoop. Hierdoor verspreid je de benodigde bestanddelen sneller.

Het is ook belangrijk dat je een juiste mix krijgt aan droge en vochtige lagen. Breng daarom als bodem eerst een laag van 20 centimeter aan van gras, verwelkte bloemen, klein houtafval, stro, houtwol en plantenkluiten met wat aarde. Leg er nu een laagje van 5 centimeter op van kant-en-klare humus of tuinaarde. En nu kun je beginnen met het weggooien van materialen die je op de composthoop mag gooien. Werk hierbij in lagen van organisch afval en groen afval, kleine takken en stro. Qua vochtigheid moet de composthoop vanbinnen aanvoelen als een uitgeknepen spons.

©larisikstefania - stock.adobe.com

Meer tips & tricks

  • Maak geen composthoop op stenen, beton, asfalt of folie, tenzij je een kant-en-klaar systeem hebt gekocht.
  • Meng elke drie maanden de lagen van de composthoop door elkaar. Hierdoor ventileert de hoop.
  • Van rijpe compost kun je zelf mest maken. Doe een schep compost in een emmer met water, meng alles goed door en wacht tot het zware materiaal naar de bodem van de emmer zinkt. De vloeistof verspreid je met een gieter over de planten.
  • Maak de compostbak niet te dicht bij de tuin of het huis van de buren (of je eigen huis of terras); de hoop gaat namelijk ruiken.
  • Compost kan zó heet worden dat het vlam vat. Dit voorkom je door niet te veel gras en hooi op de hoop te doen.
  • In de zomer kan de hoop te droog worden. Geef de hoop dan met een gieter zo nu en dan een scheutje water.
  • Doe geen compost op planten die een zure grond nodig hebben, zoals de rododendron en azalea.
  • Meng 50% compost met 50% tuinaarde om plantenbakken te voorzien van compost.
  • Breng bij sierstruiken een laag van 3 centimeter compost aan en meng deze laag met de tuinaarde.
▼ Volgende artikel
Check je Google-account: wie heeft er toegang tot je gegevens?
© Bilal Ulker - stock.adobe.com
Huis

Check je Google-account: wie heeft er toegang tot je gegevens?

Normaal gesproken stuurt Google een waarschuwing wanneer vanaf een onbekend apparaat wordt ingelogd op je account. Maar het kan zeker geen kwaad om op regelmatig basis te controleren vanaf welke toestellen men toegang heeft tot je Gmail, Google Foto's en alle bestanden op je Google Drive.

Lees ook: Zo gebruik je meerdere e-mailaccounts in de Gmail-app

Controle via de pc

Wanneer iemand je Google-wachtwoord ontfutselt, heeft die ongeautoriseerd toegang tot je volledige Google-territorium. Je hoeft daarbij niet eens meteen aan een hacker te denken: ook een wantrouwige partner, een huisgenoot, een familielid of collega kunnen je op die manier bespioneren. Je kunt dit controleren zowel op de telefoon als op een pc. Wanneer je indringers ziet, kun je ze verwijderen en dat is trouwens ook hét moment om je wachtwoord te wijzigen. De snelle manier om dit op de pc te controleren, is door direct naar https://google.com/devices te gaan.

Of je volgt deze stappen door in te loggen en op je profielpictogram te klikken rechtsboven in het browservenster. Selecteer Je Google-account beheren. Klik dan op Beveiliging aan de linkerkant van de pagina. Scrol naar beneden tot je bij Je apparaten komt en klik op Alle apparaten beheren. Bekijk de lijst met apparaten die aangemeld zijn op je account. Bij de apparaten die je niet herkent, grijp je in. Klik erop en gebruik de knop Uitloggen in het infoscherm.

Hé, die Linux-computer is niet van ons en lijkt verdacht.

Controle via het mobiel toestel

Ook in de mobiele Google-app op Android of iOS klik je op de profielpictogram rechtsboven. Selecteer Je Google-account beheren. Kies Beveiliging uit de tabbladen bovenaan. Dan scrol je naar beneden tot je bij Je apparaten komt en ten slotte tik je op Alle apparaten beheren. Ook hier kun je de onbekende apparaten afmelden.

Ook op je telefoon kun je de ingelogde apparaten beheren.

Gekoppelde diensten

Als je ooit op een app bent ingelogd met je Google-account, dan is je account meteen gekoppeld aan de diensten van derden. Achtergelaten apps en diensten die onvoldoende worden onderhouden, kunnen overgenomen worden door hackers. Ze maken dan misbruik van de rechten die je ooit aan deze diensten hebt verleend.

In je Google-account selecteer je Gegevens en privacy. Selecteer onder Gegevens uit apps en services die je gebruikt de optie Apps en services van derden. Loop de lijst na. Er zullen waarschijnlijk diensten bij staan die je niet meer gebruikt. Door op het pijltje achter de naam van zo'n dienst te klikken kun je deze verbinding verwijderen.

We staan ervan te kijken hoeveel diensten gekoppeld zijn aan ons account.

Geen zin in pottenkijkers?

Met een privacyscreen op je laptop kunnen ze niet meekijken
▼ Volgende artikel
Nieuwe Philips Baristina Plus Stainless Steel combineert strak design met koffietrends
© Philips
Huis

Nieuwe Philips Baristina Plus Stainless Steel combineert strak design met koffietrends

Philips breidt zijn reeks halfautomatische koffiemachines uit met de Baristina Plus Stainless Steel. Het nieuwe model heeft een behuizing van roestvrij staal en een extra zetoptie voor iced coffee. Daarmee speelt het merk in op de groeiende populariteit van koude koffiedranken, ook buiten de zomer.

De Baristina Plus Stainless Steel is het nieuwste model binnen de Baristina-reeks. De machine heeft een volledig metalen ontwerp met houten accenten en voelt daardoor stevig aan. Volgens Philips draagt de constructie bij aan een langere levensduur en doet het ontwerp denken aan professionele espressomachines.

Net als eerdere modellen werkt de Baristina met versgemalen bonen, automatische dosering en een pompdruk van 16 bar. Nieuw is de mogelijkheid om iced coffee te zetten. Daarbij wordt de koffie eerst warm gebrouwen voor een volle smaak, waarna de doorstroom vertraagt om het drankje geleidelijk te koelen zonder dat de crema verdwijnt. De gebruiker hoeft alleen een glas met ijs te vullen, de iced coffee-optie te kiezen en te swipen om te beginnen.

©Philips

De Baristina Plus Stainless Steel is bovendien ontwikkeld met aandacht voor duurzaamheid. Omdat de machine werkt met verse bonen, ontstaat er geen afval van capsules of pads. Het apparaat gebruikt per kopje precies de benodigde hoeveelheid water en energie en is opgebouwd uit vervangbare onderdelen, wat de levensduur verlengt.

Hoe Nederland zijn koffie drinkt

Uit onderzoek dat Philips rond International Coffee Day liet uitvoeren, blijkt dat koffie voor ruim de helft van de Nederlanders onderdeel is van het ochtendritueel. Een kwart van de Nederlanders drinkt zijn eerste kop tussen zeven en acht uur ’s ochtends; bijna één op de vijf zelfs nog eerder. Voor veel mensen is dat eerste kopje onmisbaar: 62 procent wil liever geen gesprek aangaan vóór de eerste slok, terwijl de helft zich direct energieker voelt na het drinken.

Cappuccino blijft met 28 procent de populairste variant, maar iced coffee wint snel terrein. Koffie is daarmee niet alleen een bron van energie, maar ook van inspiratie. Veel Nederlanders experimenteren met nieuwe smaken en texturen. Naast iced coffee moet je dan bijvoorbeeld denken aan varianten met opgeschuimde melk of een vleugje chocolade.